
Co to jest scyntygrafia tarczycy?
To badanie wychwytu substancji promieniotwórczych przez tarczycę. Używamy do tego jodu promieniotwórczego (zazwyczaj izotopu J131- tzw. radiojodu) czasami innych pierwiastków – badając promieniowanie przezeń wydzielane możemy uzyskać „mapę” wychwytu jodu.
W przypadku istnienia guzków tarczycy badanie pokazuje nam, czy są to guzki:
- ciepłe i gorące (czyli autonomiczne – wychwytujące jod bardziej niż otaczająca tkanka, produkujące hormony tarczycy poza kontrolą organizmu) ·
- zimne (nie wychwytujące jodu)
- obojętne (wychwytujące jod tak jak otaczająca tkanka)
Scyntygrafia jest używana do wykrycia przyczyny nadmiernej produkcji hormonów tarczycy – nadczynności tarczycy. Jeżeli w scyntygrafii stwierdzimy guzek gorący – wiemy, że on jest przyczyna nadczynności.
Scyntygrafia przydaje się także przy planowaniu zniszczenia tarczycy przy pomocy izotopu J131(patrz rozdział o leczeniu nadczynności i o leczeniu guzków tarczycy– możemy określić tzw. jodochwytność tarczycy i dzięki temu zaplanować dawkę izotopu.
Kiedyś wykonywano scyntygrafię u każdego chorego z guzkami taczycy – panował pogląd, iż 30% guzków zimnych to nowotwory – wycinano więc każdy guzek zimny, czyli większośc guzków (bo większość jest zimnych). Dziś wiemy, że szacunki te były przesadzone a do wykrywania nowotworów służy biopsja.
Scyntygrafia przydaje się także w diagnostyce zmian zapalnych tarczycy, szczególnie gdy towarzyszy im nadczynność tarczycy. Niska jodochwytność tarczycy przemawia przeciwko chorobie Graves-Basedowa, sugeruje zapalenie tarczycy wywołane przez leki zawierające jod (Cordarne, Opacorden) albo tzw. podosdtre zapalenie tarczycy (chorobę de Quervain)
Ten rozdział w porównaniu do podręczników endokrynologii zawiera nawięcej skrótów i nieścisłości. Autor zdaje sobie z tego sprawę. Zrobiono tak świadomie w celu ograniczenia objętości i zapewnienia jasności wywodów, a nie z powodu niewiedzy. Nr dyplomu specjalizacji z endokrynologii autora to 0741/2005.2/5. Nr prawa wykonywania zawodu to 1714243.